تا حالا شده وسط روزی سخت و پرفشار، به خودتان بیایید و ببینید جلوی یخچال ایستادید؟ مادرها از ما میپرسیدند؟ «مگه تلویزیونه؟ در یخچال رو ببند!» ولی شاید هم واقعاً تلویزیون است. چیزی برای سرگرم شدن، فراموش کردن و آرامش گرفتن. این یکی از اولین نشانههای پرخوری عصبی است.
چرخۀ پرخوری عصبی چطور شروع میشود؟
گاهی بدون اینکه خودمان متوجه باشیم، غذا را نه برای سیر شدن یا دریافت ماکروها و مواد مغذی که فقط برای آرام شدن انتخاب میکنیم. ممکن است غمگین باشیم، خسته، عصبانی، یا حتی فقط حوصلهمان سر رفته باشد. اتفاقهای کوچیک روزمره، مثل جر و بحث با اعضای خانه، فشار کاری، یا بیخوابی شب قبل، میتوانند ما را به سمت خوردن بیبرنامه و پرکالری بکشانند.
برای بعضیها، ممکن است بر عکس این اتفاق رخ دهد و در استرس اشتهای خود را از دست بدهند. ولی خیلی از ما، وقتی حال روحیمان خوب نیست، بیاختیار سراغ خوردن میرویم؛ آن هم نه هر غذایی، بلکه خوراکیهایی که شیرین یا چرب هستند و در لحظه حس خوبی را به ما منتقل میکنند.
بعضی وقتها هم غذا فقط بهانهایست برای فرار از احساسات ناخوشایند؛ مثلاً بهجای فکر کردن به مشکلی که ذهنمان را درگیر کرده است، ناخودآگاه سراغ چیزی برای خوردن میرویم تا حواس خود را پرت کنیم..
اما این تسکین خیلی زودگذر و موقتی است. چون خیلی زود اثر شادی بخش خوراکیها از بین میروند و احساسات این بار با حس گناه از شکستن رژیم غذایی یا دور شدن از هدف لاغری برمیگردند. به این ترنیب چرخۀ پرخوری عصبی شکل میگیرد:
احساس بد ← پرخوری ← احساس گناه ← باز هم پرخوری.
چطور چرخۀ پرخوری عصبی را بشکنیم؟
خبر خوب این است که این الگو قابل شناسایی است و میشود با صبر و حوصله کنترلش را به دست گرفت. راههایی هست که کمک میکنه بهتر با هوسهای احساسی کنار بیایم:
دفترچهای برای یادداشت غذاها و احساساتتان داشته باشید
در این دفترچه بنویسید که چه چیزی را کی و چقدر خوردهاید و در آن لحظه چه احساسی داشتهاید. حتماً یادداشت کنید که واقعاً گرسنه بودهاید یا نه. بعد از مدتی، ممکن است متوجه الگوهایی شویدکه تا به حال به آنها دقت نکرده بودید.
استرستان را مدیریت کنین
اگر میدانید که استرس باعث میشود بیشتر بخورید، راهی جایگزین برای مدیریت استرس خود بیابید، مثلاً یوگا، مدیتیشن، تنفس عمیق یا حتی فقط چند دقیقه پیادهروی را به جای رفتن به آشپزخانه امتحان کنید.
قبل از غذا خوردن از خود بپرسید: آیا واقعاً گرسنهام؟
اگر چند ساعت پیش غذا خوردهاید و هیچ سیگنالی از طرف معدۀ خود دریافت نمیکنید، احتمالاً اشتیاقتان به غذا خوردن ربطی به گرسنگی ندارد. این یک هوس ناشی از هیجانها و احساسات شماست.
تنها نمانید
اگر احساس میکنید تنهایی باعث پرخوریتان میشود، با یک دوست تماس بگیرید، بروید بیرون، یا به یک گروه حمایتی آنلاین یا حضوری ملحق شوید. البته، مطمئن باشید که همراه شما قرار نیست برای پرخوری عصبی به شما ملحق شود.
8 ورزش برای کاهش وزن سریع و مؤثر
برای بیحوصلگی، گزینهای غیرخوراکی پیدا کنید
کتاب بخوانید، به موسیقی گوش دهید، با حیوان خانگیتان بازی کنید، فیلم ببیند، یا هر کاری که خوشحالتان میکند ولی شما را به سمت یخچال نمیکشاند.
خوراکیهای وسوسهانگیز را دمدست نگذارید
اگر میدانید که در لحظات ناراحتی، نمیتوانید جلوی خودتان را بگیرید، بهتر است اصلاً خوراکی نخرید. خرید را برای زمانی بگذارید که از لحاظ روحی حال مناسبتری دارید.
رژیم غذایی به معنی محرومیت مطلق نیست
رژیمهای غذایی با محدودیتهای شدید، میل و هوس شما به خوراکیها را بیشتر میکنند. پس به رژیم غذایی خود تنوع دهید، غذاهای سالم و سیرکننده بخورید و گهگاهی هم با خوراکی مورد علاقهتان از خود پذیرایی کنید.
میانوعدههای سالم انتخاب کنید
اگه بین وعدههای اصلی دلتان خوراکی میخواهد، سراغ چیزهایی مانند میوه، سبزیجات با دیپهای سالم، کمی آجیل یا پاپکورن بدون کره بروید. حتی نسخهای سبکتر از خوراکی محبوبتان درست کنید مثل بستنی خانگی به کمک ماست کم چرب و موز .
سرزنش ممنوع! از لغزشها درس بگیرید
وقتی یک روز کنترل از دستتان در رفت، خودتان را ببخشید و فردا دوباره شروع کنید. ببینید چه چیزی باعث شد که در آن لحظه سراغ خوراکی بروید و برای دفعۀ بعد راهکاری پیدا کنید..
چه وقت باید از متخصص کمک بگیریم؟
اگر چند بار سعی کردید که این چرخه را بشکنیند و هنوز حس میکند کنترل پرخوری عصبی دست خودتان نیست، اشکالی ندارد که کمک حرفهای بگیرید. ک مشاور یا رواندرمانگر میتواند به شما کمک ند متوجه الگوی نهان پشت این پرخوریها شوید و راههای سالمتری برای کنار آن با احساسات خود پیدا کنید.