ویتامین

ساختار ویتامین D3 با ساختار سایر ویتامین‌ها کمی متفاوت است و در واقع از هورمون استرویید در بدن ساخته می‌شود. کمبود ویتامین دی3 در بدن، احتمال بروز بیماری‌های مربوط به هورمون‌های استروییدی را افزایش می‌دهد. این ویتامین، از مهمترین ویتامین‌های لازم برای بدن است. در بدن انسان دو نوع ویتامین D2 و D3 وجود دارد؛ نوع D3 به دلیل اینکه عملکردش شبیه به هورمون‌های استروییدی است، اهمیت و کارایی بیشتری هم دارد.

بیشترین تأثیر این ویتامین روی استخوان‌ها است و این کار را با جذب بیشتر کلسیم و فسفر از روده انجام می‌دهد.  علاوه بر این، باعث توازن کلسیم و فسفر استخوان‌ها می‌شود. هلالی شدن پای کودکان، پوکی استخوان در بزرگسالی، افزایش بیماری‌های اتوایمیون (بدن علیه خود) و… از جمله مشکلاتی هستند که مستقیم یا غیر مستقیم با حضور این ویتامین در بدن رابطه دارند. نقش غیرمستقیم آن در افزایش سیستم ایمنی  و مقابله با بیماریهای اتوایمیون می باشد.

منابع ویتامین D3

تخم مرغ، شیر، جگر، بعضی از انواع ماهی‌ها، غذاهایی که در معرض نور آفتاب خشک می شوند و در نهایت منبع اصلی که نور خورشید است.

عوارض کمبود ویتامین D3

در دوران جنینی و نوزادی:

• نرمی استخوان
• بزرگی جمجمه
• بزرگ شدن مچ دست وپا
• تغییر شکل مهره‌ها به زایده‌های دکمه‌ای شکل و بزرگ شدن قفسه سینه
• تشدید بیماری بیش فعالی کودکان یا هایپر اکتیو

در بزرگسالی:

• پوکی استخوان
• استئومالاسی که با کاهش تراکم استخوان همراه خواهد بود و دردهای شدید و شکستگی ایجاد می‌کند.
• افزایش احتمال ابتلا یا تشدید بیماری‌های مزمن مانند سرطان سینه، سرطان پروستات، دیابت، ام اس، برخی بیماری‌های مغز واعصاب، بیماری روماتوئید و سایر بیماری‌هایی که بدن علیه خود اقدام سرکوب کننده انجام می‌دهد.
• تضعیف سیستم ایمنی
• افزایش عفونت‌ها

فوائد ویتامین D3

ویتامینی مفید برای قلب، مفاصل، مغز و ارگان‌هایی که به هورمون‌های استروییدی واکنش نشان می‌دهند و در پیشگیری از بیماری‌هایی مانند: سرطان، دیابت، ام اس و لوپوس موثر است.

طبق تحقیقات اخیر، کمبود این ویتامین در دوران حاملگی باعث افزایش تولد نوزادان کم توجه و بیش فعال می‌شود.

علایم کمبود ویتامین D3

درد مفاصل

خستگی و ضعف

عفونت‌های مکرر

تضعیف سیستم ایمنی

افزایش بیماری‌های اعصاب و روان

افزایش ابتلا به بیماری‌های اتوایمیون (سرطان،روماتیسم،دیابت،ام اس و…)

افزایش بیماری‌های قلبی و عروقی

کاهش جذب کلسیم و فسفر خون

تشخیص اندازه ویتامین د3

با یک آزمایش ساده خون از میزان نرمال بودن این ویتامین در بدن خود مطلع شوید.

درمان کمبود ویتامین D3

ویتامین د3 با در معرض قرارگرفتن دی هیدروکلسترول و در برابر نور مستقیم و بی‌واسطه خورشید تولید می‌شود. نور خورشید باید مستقیم باشد و نوری که از شیشه عبور می‌کند قادر به ساختن این ویتامین نیست. درضمن در استفاده از نور خورشید باید پوست بدن بدون واسطه (لباس، عینک آفتابی و کرم های ضد آفتاب)در معرض نور مستقیم آفتاب قرار گیرد. برای استفاده از نور خورشید باید سطح وسیعی از بدن در برابر نور مستقیم قرار گیرد و تنها صورت و دست‌ها کفایت نمی‌کند.

چه افرادی در معرض کمبود ویتامین دی3 هستند؟

شیرخواران، افراد مسن، بیماران کبدی، افراد با پوست تیره، بیماران التهابی روده، سلیاک، زنان باردار و شیرده، بیمارانی که داروهای خاصی مصرف می کنند مانند: فنوباربیتال و فنیتوئین، تغذیه نامناسب، کودکان در حال رشد، افراد در دوران نزدیک به بلوغ.

عوارض مصرف خودسرانه ویتامین د3 چیست؟

رسوب در بافت های پرکار مانند: کلیه، قلب و ریه

سردرد

ضعف

تشنگی

یبوست

شکستگی استخوان بعلت عدم توازن املاح در استخوان

در ایران آمار افرادی که کمبود این ویتامین را دارند بسیار تکان دهنده است؛ بین 70 تا 90 درصد افراد در ایران دچار کمبود ویتامین د3 هستند.

نویسنده: شهره ربیعی