رژیم غذایی

رژیم غذایی را می‌توان سالم دانست که تمام مواد مورد نیاز بدن را تامین کند. یکی از این مواد «کلسیم» است که کمبود آن در بدن می‌تواند عوارض جبران‌ناپذیری داشته باشد.

کمبود کلسیم یا “هیپوکلسمی” بر اثر افت سطح کلسیم در خون ایجاد می شود. کمبود کلسیم در طولانی مدت به تغییراتی در دندان‌ها، پوکی استخوان و باعث شکنندگی استخوان‌ها می‌شود. پیامدهای هیپوکلسمی می تواند کشنده باشد و اگر درمان نشود مرگ بیمار را به همراه دارد. کمبود کلسیم علائم اولیه ندارد و برای جلوگیری از پیامدهای بیشترِ آن فرد باید با مشاهده برخی از علائم به دنبال تشخیص و درمان بیماری باشد. با تشدید بیماری هیپوکلسمی برخی از علائم آن تشدید می‌شود که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مشکلات عضلانی: کمبود کلسیم فرد را دچار احساس خستگی مفرط می‌کند. درد عضلانی، گرفتگی و اسپاسم اولین نشانه‌های کمبود کلسیم است. همچنین احساس گزگز شدن در دست‌ها و پاها و اطراف دهان می‌تواند از علائم این کمبود باشد.
• احساس خستگی مفرط: پایین بون سطح کلسیم موجب بی‌خوابی می‌شود. در نتیجه فرد با احساس خستگی‌، خواب آلودگی و نداشتن انرژی رو برو می شود.
• ظاهر شدن علائمی روی ناخن و پوست: کمبود مزمن کلسیم بر پوست و ناخن‌ها تاثیر می گذارد. بر اثر این بیماری ممکن است پوست خشک شود. برخی محققان کمبود کلسیم را با اگزما و پسوریازیس مرتبط دانسته‌اند. علاوه بر این کمبود کلسیم می تواند به خشکی و شکنندگی ناخن‌ها منجر شود.
• پوکی استخوان:‌ با کمبود کلسیم تراکم مواد معدنی در استخوان ها کاهش پیدا می کند و در نتیجه استخوان‌ها مستعد شکستگی می شوند.
• سندرم پیش از قاعدگی: در سال 2009 مطالعه‌ای انجام گرفت که نشان دهنده ارتباط بین افزایش مصرف کلسیم و بهبود علائم سندرم پیش از قاعدگی است. محققان مشاهده کردند زنانی که برای مدت سه ماه روزانه 500 میلی‌گرم کلسیم دریافت می‌کردند کمتر گرفتار افسردگی و احساس خستگی بوده و اشتهای آنها بهتر نیز بوده است.
• مشکلات دندانی: کمبود کلسیم مشکلاتی را متوجه دندان ‌ها کرده که از آن جمله می توان به ضعیف شدن ریشه دندان‌ها ، حساس شدن لثه‌ها و پوسیدگی اشاره کرد.

مهسا ادیبیان- کارشناس ارشد تغذیه:

سرطان معده یکی از شایع ترین سرطان ها در سراسر جهان است ودومین عامل مرگ ناشی از سرطان به شمار می رود. سلول های سرطانی در لایه داخلی معده تشکیل می شوند و سپس رشد کرده و به تدریج به تومور تبدیل می شوند.

افزایش سن، رزیم غذایی نامناسب و بیماریهای مرتبط با معده از جمله هلبکوباکتر پیلوری، التهاب مزمن معده، سیگار و سابقه خانوادگی موارد تاثیرگذار در ابتلا به سرطان معده هستند.

از علائم سرطان معده می توان به احساس پری شکم حتی بعد از خوردن یک وعده کوچک ، از دست دادن اشتها، سوزش سر دل، عدم هضم، تهوع و استفراغ اشاره کرد.

مطالعات انجام شده نشان داده اند در افرادی که به طور قابل توجهی غذاهای شور، فراوری شده، ترشیجات، سبزیجات کنسروی مصرف میکنند ابتلا به سرطان شیوع بیشتری دارد. در ایران نیز مطالعه ای در آذربایجان شرقی صورت گرفته و ارتباط بین عادات غذایی و ابتلا به سرطان معده را بررسی کرده اند اطلاعات بدست آمده بیانگر آن است که مصرف بیش از حد لبنیات پرچرب، غذاهای چرب، غذاهای کهنه و فاسد، استفاده مجدد از روغن ها برای سرخ کردن، ترشیجات، غذاهای سرخ کردنی خطر ابتلا به سرطان معده را به طور معنی داری بالا می برند. در مقابل، مصرف کافی میوه و سبزیجات، کاهش نمک و غذاهای فرآوری شده در رژیم غذایی می تواند از ابتلا به سرطان معده جلوگیری کند.

مهسا ادیبیان – کارشناس ارشد تغذیه:

محققان دانشگاهی در لهستان به تازگی دریافتند افرادی که یک رژیم غذایی کم کربوهیدرات مصرف می کنند، بیشتر در معرض خطر مرگ زودرس هستند. این نوع رژیم همچنین خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی، سکته مغزی و سرطان را افزایش می دهد.

چاقی یکی از مهم ترین معضلات بهداشتی در سراسر جهان به شمار می رود و احتمال خطر چندین بیماری مزمن از جمله بیماری های قلبی عروقی، فشار خون بالا، دیابت نوع 2 و سرطان را بالا می برد. رژیم های مختلفی مانند کم کربوهیدرات، پروتئین و چربی بالا برای کاهش وزن پیشنهاد شده اند. مطالعات انجام شده نتایج متناقضی درباره تاثیر آنها بر خطر بیماری قلبی-عروقی، سرطان و مرگ را نشان می دهد.
این مطالعه ارتباط بین رژیم های کم کربوهیدرات با مرگ و میر ناشی از بیماری های قلبی عروقی، بیماری های مغزی (از جمله سکته مغزی) و سرطان را دربین 24 هزار نفر نشان می دهد . افرادی که کمترین میزان دریافت کربوهیدرات را داشتند در مقایسه با شرکت کنندگان با بالاترین میزان مصرف کربوهیدرات، 32% بیشتر در معرض خطر مرگ و میر بودند.علاوه بر این، خطر مرگ ناشی از بیماری های قلبی- عروقی، مغزی و سرطان به ترتیب 51٪، 50٪ و 35٪ افزایش یافت.

پروفسور Banach رهبر گروه تحقیق بیان کرد: “رژیم های غذایی کم کربوهیدرات ممکن است در کوتاه مدت برای از دست دادن وزن، کاهش فشار خون و بهبود کنترل قند خون مفید باشد، اما مطالعه ما نشان می دهد که در دراز مدت با افزایش خطر مرگ و میر به هر علتی و مرگ و میر ناشی از بیماریهای قلبی عروقی، بیماری مغزی و سرطان مرتبط است. ”
محققین همچنین ارتباط بین مرگ و میرو کمبود کربوهیدرات رژیم را در افراد چاق (شاخص توده بدن 30یا بیشتر) و افراد غیر چاق (BMI کمتر از 30) در دو گروه سنی (55 و بیشتر و کمتر از 55 سال) بررسی کردند و به این نتیجه رسیدند که این ارتباط در افراد مسن غیر چاق قوی تر است.

پروفسور Banach با در نظر گرفتن علت زمینه ای ارتباط بین رژیم کم کرربوهیدرات و افزایش مرگ و میر خاطرنشان کرد که پروتئین حیوانی به خصوص گوشت قرمز و گوشت های فرآوری شده با افزایش خطر ابتلا به سرطان مرتبط می باشد، وی همچنین گفت: “کاهش مصرف فیبر و میوه ها و افزایش مصرف پروتئین حیوانی، کلسترول و چربی اشباع دراین رژیم ها و همچنین تفاوت در مواد معدنی، ویتامین ها و فیتوکمیکال ها نیز ممکن است نقش داشته باشد.

وی افزود: “مطالعه ما نشان دهنده ارتباط نامطلوب بین رژیم های کم کربوهیدرات و مرگ و میر بر اساس داده های فردی و نتایج حاصل از مطالعات قبلی است. یافته ها نشان می دهد که رژیم های غذایی کم کربوهیدرات پرخطر هستند و نباید توصیه شوند.”

مهسا ادیبیان کارشناس ارشد تغذیه:

امروزه استفاده از رژیم های غذایی مختلف به منظور کاهش وزن بسیار متداول شده است. اما یک رژیم غذایی باید در وهله اول سالم باشد و به سلامت فرد آسیبی وارد نکند. رتبه بندی سالانه جهان و ایالات متحده نشان میدهند که بهترین و سالم ترین رژیم های کاهش وزن در سال 2018 رژیم مدیترانه ای و DASH هستند. حال به توضیح مختصری درباره این رژیم ها می پردازیم. رژیم DASH  به کاهش فشار خون در افراد مبتلا به پرفشاری کمک می کند و شامل ترکیبی از میوه ها، سبزیجات، غلات کامل، پروتئین و لبنیات کم چرب می باشد. افرادی که از این رژیم تبعیت می کنند بایستی از چربی های اشباع، نوشیدنی های شیرین، شیرینی جات و برخی از روغن ها اجتناب نمایند و همچنین نمک کمتری مصرف کنند.

رژیم مدیترانه ای: نام این رژیم از عادات غذایی افرادی که در کشورهای مدیترانه ای زندگی می کنند، گرفته شده است که با سلامتی و طول عمر در ارتباط است. برنامه غذایی مدیترانه ای مملو از سبزیجات و میوه و غذاهای دارای چربی های مفید مانند ماهی، مغزها و روغن زیتون است.